Kayıt dışı ekonominin; kayıtlı ekonomiyi ve vergi adaletini temelden sarsan ve istikrarı bozan bir olgu olmasının yanında,çocuklarımızın çalınan geleceği olduğu, mali müşavirlik mesleğini ahlaki, etik ve hizmet bilinci ile yapan Biz Mali Müşavirlerin temel düşüncesidir.
İstisnaları olmak kaydı ile bugün kamu idaresininde hakkını vereceği gibi, ülkemizde sayıları yüz bini bulan Mali Müşavirlerciddi bir hizmet yapmaktadırlar.
Kayıt dışı konusunda ciddi araştırmalar yapmış, bu konuda birçok makale ve kapsamlı bir kitap yazmış bir Mali Müşavir olarak şunu biliyorum ki;kayıt dışının azaltılmasında Mali Müşavirlerin desteği çok önemlidir. Fakat bu desteği bu makalemde yer vereceğimT.C.Malîye Bakanlığı Vergi Denetim Kurulu Başkanlığı’nın 53065925-612.99- Sayılı Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Ve Yeminli MaliMüşavirler Hakkında Vergi Müfettişleri Tarafından Sorumluluk Raporu Düzenlenmesinde Uyulacak Usul Ve Esaslara İlişkin Yönergedeki gibi, tehdit edici askeri tedbirlerle olmaz. Yaptığı iş için mükellefinden ücret alan Mali Müşavirin işini hakkıyla yapması,kayıtdışı ile mücadelede devletine destek olması her ülke sevdalısının zaten görev addettiği bir husus iken,Mali Müşavirinmesleki hayatını, hapis cezası almasını, ekmek teknesini, hatta çocuklarının geleceğini, belkide mesleğe yeni başlamış genç bir vergi müfettişinin inisiyatifine, iki dudağının arasına sıkıştırmak ne kadar hakkaniyet ve adaletli olur?
Bu ülke gerçeğini bilen bir meslek mensubu olarak şunu çok iyi biliyorum; Maliye Bakanlığımız polisiye tedbirlerle Mali Müşavire hapis rücu tehdidi ile kayıtdışı ile kesinlikle mücadele edemez. Bunun yolu; meslek mensubunu idare ile bütünleştirmekten geçer. İdareyi başında cezacı gibi gören bir meslek mensubu kayıt dışı ile mücadelede idarenin yanında kerhen yer alacaktır.
Bu satırları yazmama sebep olan yönergede beni rahatsız eden hususları isterseniz sizlerle paylaşayım:
Yönergenin 9. Maddesi Bizi Aşağılıyor
“Yeminli Mali Müşavirlerin sorumluluğu, tasdik kapsamı ile sınırlıdır. Tasdikin Kapsamı dışında Yeminli Mali Müşavirler hiçbir şekilde Kanunun 12 nci maddesi, Vergi Usul Kanununun mükerrer 227 nci maddesi ve Disiplin Yönetmeliği hükümleri açısından sorumlu tutulamaz”
Benimde, meslek mensuplarımızın da Yeminli Mali Müşavirlerimizle hiçbir sorunumuz olmadığını öncelikle belirterek, şu vurguyu yapmak isterim; 100 bin Mali Müşavire rağmen, büyük bir bölümü idareden gelen, sayıları 3-4 bin kişi olan Yeminli Mali Müşavirleri bu yönergede ayrıcalıklı kılan 163 yıllık kurumla lağvedilip, yeniden yapılandırılan mali yapının eski taraflı bakışına tekrar geri döndüğünü mü anlamamız gerekiyor?
Yönergenin 5. Maddesi ile Vergi Müfettişi Hâkim Görevi Görecek
“Vergi Müfettişleri, yaptıkları vergi incelemeleri sırasında, 3568 sayılı Kanun ve ilgili mevzuat kapsamında meslek mensubu tarafından gerçekleştirilen işlemlerin, ilgili mevzuat hükümlerine uygunluğu yönünden değerlendirerek meslek mensubunun sorumluluğunu belirler.”
Yönergenin 7. Maddesi ile Suça İştirak Edip EtmediğinizinTespiti Vergi Müfettişi İnisiyatifinde
“Vergi Müfettişleri, yaptıkları vergi incelemeleri sırasında, 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 359 uncu maddesinde sayılan suçların işlendiğini tespit etmeleri halinde, meslek mensubunun bu suça iştirak edip etmediğini belirler. Vergi Müfettişleri, meslek mensubunun bu suça iştirak ettiğini net bir şekilde tespit ettiği durumda, tanzim edilecek vergi suçu raporunda bu hususa yer verirler.”
Sınırları çizilmeden vergi müfettişine verilen butür bir yetki ne kadar sağlıklı işleyebilir?
Yönergenin 8. Maddesi İle Her Mali Müşavir Potansiyel Suçlu
“Meslek mensuplarının diğer suçları”
“Vergi Müfettişleri, yaptıkları vergi incelemeleri sırasında, meslek mensuplarının, görevleri sırasında veya görevleri sebebiyle işledikleri bir suçla karşılaşmaları halinde, fiillerin niteliğine göre 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’ nün kamu görevlilerine ait hükümleri uyarınca cezalandırılmalarını teminen, bir Görüş ve Öneri Raporu tanzim ederek, suçun işlendiği yer Cumhuriyet Başsavcılığına gönderilmek üzere bağlı bulunduğu Grup Başkanlığına tevdi ederler.”
Yönergenin 9. Maddesi İle Müfettişin İncelemesi Mükellefi Değil, Mali Müşaviri İncelemesine Dönmesi Sebep Olabilir
“Bu Yönergeye göre Görüş ve Öneri Raporu şeklinde düzenlenecek sorumluluk raporları, her bir sorumluluk yönünden ayrı ayrı, Mali Sorumluluk Raporu ve Disiplin Sorumluluğu Raporu şeklinde olmak üzere müstakil olarak düzenlenir.
Görüş ve Öneri Raporu, nezdinde inceleme yapılan mükellef hakkında tanzim edilen
vergi inceleme raporları ile eş zamanlı olarak düzenlenir.”
Tamamını incelediğimizde, uygulamada olan bu yönerge ile sanki idare Mali Müşavirlere;“yeter artık bırakın bu işi” der gibiler.Potansiyel suçlu olarak görülen Türkiye sevdalısı mütedeyyin Mali Müşavirler süreç içerisinde bu mesleği bırakırlarsa, buna hiç şaşmamak gerekir. O zaman idare tecrübesiz yeni müşavirler veya art niyetli bir azınlık ile başbaşa kalabilir. Tabi bu yönerge uygulamaya girmeden, bizim üst kurulumuz odalarımız, derneklerimiz neredeydi diye sormadan da geçemiyorum. Fakat uygulamada olan bu yönergenin iptali ile ilgili şimdi ilgili tüm kurulların, özellikle Meslekte Birlik Grubunun gerekli çalışmaları yapması, meslek mensubu için aciliyet arz etmektedir.
Önerimiz;Bizler, kayıt dışının çocuklarımızın çalınan geleceği olduğunu çok iyi biliyoruz. Kayıt dışı ile mücadele Mali Müşaviri cezalandıran yaptırımlarla değil,Mali Müşavirle birlikte çözülecek bir sorun olarak görülmelidir. Öncelikle bu yönerge geri çekilmelidir. Meslek mensuplarının da dahil edileceği “Kayıt Dışı Eylem Komisyonları” oluşturulmalı, meslek mensubu ile birlikte bu milli sorunla mücadele edilmelidir. Bu hususta öncelikle İstanbul Meslekte Birlik Grubu ve Türkiye Meslekte Birlik Grubu kayıt dışı eylem planlarında her türlü desteği idareye vermeye hazırdır.
Nevzat ERDAĞ
Mali Müşavir, Bağımsız Denetçi